Red de albatros

Langelijn-visserij vormt een groot gevaar voor veel soorten zeevogels van het zuidelijk halfrond. Jaarlijks sterven ruim honderdduizend albatrossen en tweehonderdduizend andere zeevogels door verdrinking als gevolg van langelijn-visserij. Dat is één albatros elke vijf minuten, zo heeft BirdLife International berekend.

Van de 22 albatrossoorten zijn er nu maar liefst 19 soorten bedreigd.

Op deze pagina:

Wat is langelijnvisserij?
Wat maakt albatrossen kwetsbaar?
De campagne Red de Albatros van BirdLife International
ACAP brengt bescherming een stap dichterbij
Piraatvisserij
Hoe kun je helpen?
Wilt u meer weten?

Wat is langelijnvisserij?

Rijke visgronden zijn vaak ook de foerageergebieden van zeevogels. Aan vislijnen van vaak meer dan 100 km lengte worden duizenden haken met aas bevestigd, die vissers van achter de boot in het water laten zakken.

Albatrossen en stormvogels zijn typische aaseters, die proberen om het aas te pakken te krijgen. Sommmige albatros- en stormvogelsoorten hebben zelfs geleerd vissersboten te volgen, en lopen zo extra risico.

Wat maakt albatrossen kwetsbaar?

Albatrossen en stormvogels behoren tot dezelfde familie van buissnaveligen (Procellariformes). Het zijn vogels van de oceaan die veel overeenkomsten in bouw en levenswijze vertonen en daardoor ook beide slachtoffer zijn van de langelijnvisserij. Van nature worden deze vogels oud; de grotere soorten kunnen zestig jaar of meer worden.

Lage reproductie
Per jaar leggen albatrossen en stormvogels maar één ei. Vijf albatrossoorten kennen zo'n lang broedseizoen dat ze maar eens per twee jaar tot broeden komen. Beide ouders zijn nodig om het jong op te laten groeien. Als één ouder verdrinkt, zal de andere ouder na een tijd het nest moeten verlaten om te gaan eten. Daarmee is ook het jong verloren. De overlevende partner zal de komende broedseizoenen overslaan, want over het vinden van een nieuwe geschikte partner gaat een paar jaar heen.

Verschil in verspreiding
Satellietonderzoek met gezenderde vogels heeft aangetoond dan albatrosmannen en -vrouwen niet altijd in dezelfde wateren foerageren. Zo kan het gebeuren dat binnen een populatie de verhouding man-vrouw uit balans raakt, omdat een van beide in een gebied foerageert dat intensief bevist wordt en waar meer slachtoffers van hetzelfde geslacht verdrinken. Verspreiding is daarnaast ook afhankelijk van de fase van de broedcyclus. Een ander verschil bestaat tussen broedvogels en niet-broedvogels. Veel jonge vogels die niet broeden, foerageren ver weg van de kolonie en raken zo slachtoffer van de langelijnvisserij. De kolonie als geheel wordt minder productief.

Verschillende eetgewoonten
Hoewel nagenoeg alle zeevogelsoorten slachtoffer zijn geworden van langelijnvisserij, zijn bepaalde soorten kwetsbaarder dan andere. Een aantal soorten heeft de gewoonte om schepen te volgen, andere soorten mijden ze juist. Dan zijn er enkele albatrossen en stormvogels die dieper achter de zinkende vishaak met aas aan kunnen duiken, tot zelfs tien meter diep, en daardoor vaker verdrinken dan de vogels die meer van het wateroppervlak foerageren.

De campagne Red de Albatros van BirdLife International

BirdLife International voert wereldwijd de campagne 'Save the albatross' (Red de albatros), die ook door Vogelbescherming Nederland wordt ondersteund. BirdLife stimuleert regeringen van landen waar langelijn-visserij plaastvindt om maatregelen te treffen die bijvangst van vogels en andere zeedieren voorkomen. BirdLife werkt samen met visserijorganisaties en overheidsinstanties om maatregelen te implementeren die voorkomen dat zeevogels verdrinken door vishaken. Effectieve maatregelen zijn onder meer:

Vishaken 's nachts uitzetten in plaats van overdag;
Plastic linten achter het schip laten wapperen, waardoor vogels afgeschrikt worden;
Een afgesloten buis gebruiken waar doorheen de haken met aas in het water zakken en waardoor vogels er niet bij kunnen;
Gewichten aan de vislijnen aanbrengen opdat haken met aas snel onder water zakken;
Alleen ontdooide aas gebruiken en geen bevroren aas (die zinkt minder snel).

Daarnaast houdt BirdLife International zich actief bezig met:

Monitoring van zeevogels - om vast te stellen of maatregelen genoeg effectief zijn;
Toezichthouders - gaan mee aan boord van de vissersboot om toe te zien op naleving van de maatregelen, om vogelslachtoffers te tellen en vissers met raad en daad bij te staan;
Onderzoek naar verspreiding en gedrag van zeevogels - om in te kunnen schatten in welke wateren op welk moment zeevogels risico's lopen als gevolg visserij;
Het opstellen van actieplannen voor de verschillende regio's
Voorlichting aan vissserijorganisaties en het publiek. Het promoten van 'goede vis' (met het MSC-keurmerk) is daar onderdeel van.

ACAP brengt bescherming een stap dichterbij

De 'Agreement on the Conservation of Albatrosses and Petrels' (ACAP) trad op 1 februari 2004 in werking. Het is een bindend internationaal verdrag dat valt onder de Bonn Conventie. De zeven regeringen van Australië, Nieuw Zeeland, Ecuador, Spanje, Zuid-Africa, Groot-Brittannië en recentelijk Argentinië, hebben het verdrag inmiddels goedgekeurd en ondertekend. Vier andere landen (Brazilië, Chili, Frankrijk en Peru) hebben aangegeven ook lid te willen worden.

Toetreding van Frankrijk en Groot-Brittanië is cruciaal omdat deze landen belangrijke eilanden op het zuidelijk halfrond bezitten. Zo broedt maar liefst 71% van de wereldpopulatie wenkbrauwalbatrossen op de Falkland-Eilanden. De (Engelse) eilandengroep van Tristan da Cunha is begin 2006 ook toegetreden. Op deze eilanden broeden miljoenen stormvogels, maar ook de zeldzame brilstormvogel (Procellaria conspicillata) die met slechts 9000 paar alleen op het nabijgelegen eiland Inaccessible broedt, en Tristan-albatros (Diomedea dabbenena) die geschat wordt op 1500 à 2400 paar.

Piraatvisserij

Afspraken maken is eenvoudiger met officiële organisaties dan met de ongereguleerde visserij. Dit type visserij, die de afgelopen tien jaar alarmerende vormen heeft aangenomen, vormt een extra probleem. Als gevolg van mazen in de internationale wetgeving varen meer dan duizend grote vissersschepen onder goedkope vlag (Flag Of Convenience, FOC). De eigenaren van deze schepen staan geregistreerd in een bepaald land, maar de schepen varen onder de vlag van een FOC-land (veelal Taiwan, Spanje, Panama, Singapore, Zuid-Korea, Japan, China en Equatoriaal-Guinea). Hierdoor kunnen zij zich onttrekken aan de internationale wetgeving en visquota.

Deze zogenaamde IUU-schepen (Illegal, Unregulated, Unreported) of piratenvissers vangen feitelijk niet illegaal vis, maar zijn niet bereid hun vismethoden aan te passen waardoor het aantal gedode zeevogels teruggebracht kan worden. De illegale vangst bedraagt bij sommige visvangsten tot 30% van de totale vangst. Voor bepaalde soorten is de situatie zelfs nog erger. Zo is minstens de helft van de Patagonische tandvis op de markt illegaal gevangen. Albatrossen zijn slachtoffers van de vissserij op deze vissoort.

Hoe kun je helpen?

Als je zeevogels een warm hart toedraagt, kunt je een bijdrage overmaken via BirdLife's speciale website www.savethealbatross.net. (Kijk onder Make A Donation).
Binnen Nederland kun je ook via LEXsample doneren. Meer informatie, en de resulaten tot dusver, vind je op de donatie-pagina.
Eet geen tonijn of andere vissoorten waar albatrossen en andere dieren vaak mede-slachtoffer van worden. Eet u vis, gebruik dan de viswijzer voor een goede keuze. Over het eten van goede vis vindt u meer informatie op www.goedevis.nl - ook goed voor het behoud van onze eigen Noordzee (daar komen geen albatrossen, maar wel andere stormvogels voor!).
Bestel een of meer 'Save The Albatross' posters bij LEXsample. Gebruik de contactpagina voor aanvragen.

Wilt u meer weten?

Indien gewenst kan ik een lezing verzorgen over dit onderwerp, voor scholen, bedrijven en organisaties. Kijk op de pagina LEXsample lezingen voor meer informatie.

Informatieve websites (Engelstalig) over de bescherming van zeevogels vind je hier:

Klik hier en bezoek de nieuwe (Engelstalige) website van RSPB en BirdLife :: Save The Albatross

Bezoek de Save The Albatross website van de RSPB en BirdLife op www.savethealbatross.net (Engelstalig)

	Lage reproductie Per jaar leggen albatrossen en stormvogels maar één ei. Vijf albatrossoorten kennen zo'n lang broedseizoen dat ze maar eens per twee jaar tot broeden komen. Beide ouders zijn nodig om het jong op te laten groeien. Als één ouder verdrinkt, zal de andere ouder na een tijd het nest moeten verlaten om te gaan eten. Daarmee is ook het jong verloren. De overlevende partner zal de komende broedseizoenen overslaan, want over het vinden van een nieuwe geschikte partner gaat een paar jaar heen.
	Verschil in verspreiding Satellietonderzoek met gezenderde vogels heeft aangetoond dan albatrosmannen en -vrouwen niet altijd in dezelfde wateren foerageren. Zo kan het gebeuren dat binnen een populatie de verhouding man-vrouw uit balans raakt, omdat een van beide in een gebied foerageert dat intensief bevist wordt en waar meer slachtoffers van hetzelfde geslacht verdrinken. Verspreiding is daarnaast ook afhankelijk van de fase van de broedcyclus. Een ander verschil bestaat tussen broedvogels en niet-broedvogels. Veel jonge vogels die niet broeden, foerageren ver weg van de kolonie en raken zo slachtoffer van de langelijnvisserij. De kolonie als geheel wordt minder productief.
	Verschillende eetgewoonten Hoewel nagenoeg alle zeevogelsoorten slachtoffer zijn geworden van langelijnvisserij, zijn bepaalde soorten kwetsbaarder dan andere. Een aantal soorten heeft de gewoonte om schepen te volgen, andere soorten mijden ze juist. Dan zijn er enkele albatrossen en stormvogels die dieper achter de zinkende vishaak met aas aan kunnen duiken, tot zelfs tien meter diep, en daardoor vaker verdrinken dan de vogels die meer van het wateroppervlak foerageren.